دکتر روانپزشک
روانشناسیدکتر روانپزشک
روانشناسیفوبیای خاص : ترس هایی ماندگار و دردسر ساز
فوبیای خاص : ترس هایی ماندگار و دردسر ساز
ترس به عنوان بخش جدایی ناپذیر زندگی بشر، گاه برای او دردسر ساز و غیر عادی می شود. فوبیای خاص یکی از انواع ترس های دردسر ساز است که تقریبا اکثر ما با آن دست و پنجه نرم کرده ایم.
فوبیای خاص چیست؟
فوبیای خاص به ترس شدید، غیر منطقی و مزمن نسبت به یک موضوع خاص اشاره دارد.
معمولا علت ترس فرد از موضوع فوبیک نیز نگرانی و انتظار آسیب و صدمه از موضوع یا شیء فوبیک است.
به عنوان مثال فرد ممکن است از گربه بترسد؛ چرا که نگران است گربه به او حمله کند. به همین دلیل نیز همواره از رویارویی با موقعیت های فوبیک اجتناب می کند.
همچنین در صورت مواجهه با موضوع فوبیک نیز به شدت دچار ترس و اضطراب می شود.
افزایش ضربان قلب
تعرق
احساس درد در قفسه سینه یا شکم
لرزش
از علائم اضطرابی فوبیای خاص است.
از جمله ویژگی های فوبیای خاص می توان به موارد زیر اشاره نمود:
ترس غیرمنطقی و بیش از حد نسبت به یک شی ء یا موقعیت.
فرد می داند که ترس او غیر منطقی یا شدید تر از حد لازم است.
این ترس پایدار و به مدت حداقل ۶ ماه ادامه دارد.
ترس و اضراب ناشی از فوبیا منجر به اختلال در عملکرد مختلف زندگی فرد می شود.
عدم تناسب فرهنگی و اجتماعی نسبت به موضوع فوبیک.
انواع فوبیای خاص
فوبیای خاص از شیوع و تنوع بالایی برخوردار است. از جمله موقعیت های شایع فوبیای خاص می توان به موارد زیر اشاره نمود:
فوبیای حیوانات: فوبیای حیوانات یکی از شایع ترین انواع فوبیا است. متداول ترین نوع فوبیای حیوانات شامل:
فوبیای عنکبوت
فوبیای سگ
فوبیای گربه
فوبیای سوسک
فوبیای مار
فوبیای موش
فوبیای ارتفاع: فوبیای ارتفاع یا بلندی هراسی به ترس شدید فرد از قرار گرفتن و حتی تصور کردن بودن در ارتفاعات، ساختمان های بلند و کوه و…اشاره دارد.
فوبیای دندان پزشکی: این نوع فوبیا که بیشتر در کودکان و خانم ها دیده می شود، به ترس شدید فرد از دندان پزشکی ( تزریق بی حسی، صوای تراشیدن دندان و ابزار آلات جراحی ) اطلاق می شود.
فوبیای خون، زخم و آمپول: این نوع از فوبیا که تقریبا بین دو جنس زن و مرد از شیوع برابری برخوردار است؛ به ترس شدید و دائمی از محیط بیمارستانی، خون، تزریقات و جراحات اشاره دارد.
فرد مبتلا به فوبیای خون، تزریقات در صورت نیاز نیز از حضور در کلینک و محیط های درمانی خود داری می کند.
فوبیای محیط های بسته: تنگنا هراسی یا کلاستروفوبیا به ترس شدید، مداوم و غیرمنطق از قرار گرفتن در محیط های بسته مانند آسانسور، اتاق مخصوص ام آر آی، انباری کوچک و محیط های شلوغ اشاره دارد.
نگرانی از به پایان رسیدن اکسیژن و خفگی، ترس از احتمال رخ دادن سکته یا حمله وحشت زدگی و نبود کمک یا گیر افتادن از جمله علت های فرضی پشت پرده این نوع از فوبیا است.
علت فوبیای خاص چیست؟
از جمله نظریات و دلایل مطرح در سبب شناسی اختلال فوبیای خاص می توان به موارد زیر اشاره نمود:
دیدگاه روان کاوی: بر اساس دیدگاه روان کاوی فوبیا نتیجه ی سرکوب و انتقال ترس و اضطراب از یک موضوع اصلی و واقعی ( مثلا ترس یک کودک از تنش و خودکامگی پدر ) به یک موضوع نمادین ( به عنوان مثال ترس از اسب ) است.
دیدگاه شرطی سازی: بر اساس این دیدگاه، افراد مبتلا به فوبیای خاص به دلیل وجود یک تجربه ناخوشایند نسبت به موضوع خاص دچار ترس و فوبیا شده اند.
به عنوان مثال فوبیای دندان پزشکی بعد از تجربه ی درد آور تزریق بی حسی و یا فوبیای ماشین بعد از تجربه تصادف با اتوموبیل رخ می دهد.
دیدگاه تکاملی: بر اساس دیدگاه تکاملی، انسان ها از یک آمادگی بیولوژیک برای کسب ترس و فوبیا نسبت به موقعیت های خاص برخوردارند.
این نظریه در تحلیل فوبیا هایی از قبیل : فوبیای مار، فوبیای عنکبوت، فوبیای ارتفاع، فوبیای خون، به ترس تکاملی که در اجدادمان نیز وجود داشته ، اشاره می کند و معتقد است همه ی ما از یک آمادگی درونی برای ترس از این موقعیت ها برخورداریم.
دیدگاه محیطی: این دیدگاه بر نقش عوامل محیطی، یادگیری و تربیت تاکید دارد و در حوزه درمان نیز روش هایی چون یادگیری مشاهده ای و سرمش گیری را پیشنهاد می کند.
فوبیای خاص
انواع فوبیاد
روش های درمان فوبیای خاص: ( سیر تا پیاز درمان فوبیای خاص )!
از جمله روش های درمانی فوبیای خاص شامل:
غرقه سازی: فلسفه ی زیربنایی این روش، مواجهه و قرار گرفتن در معرض موقعیت های ترس آور است. این مواجهه به مرور باعث می شود فرض های بنیادی بیمار مبنی بر خطرناک بودن موقعیت فوبیک زیر سوال برود.
منبع:کانون مشاوران ایران-فوبیای خاص : ترس هایی ماندگار و دردسر ساز
کودک ترسو
10 ترس رایج در جامعه / آیا شما هم فوبیا دارید؟
آیا از احساس تنفر و اضطراب ترس دارید؟
آیا از مارهای بزرگ ترس دارید؟
خب، شما برای مقابله با این ترس ها تنها نیستید.
بر اساس مطالعات انجمن روان پزشکی آمریکا، ترس ها رایج ترین بیماری روان پزشکی شناخته شده در بین زنان و دومین بیماری رایج در بین مردان می باشند.
موسسه ملی سلامت روانی بیان کرده است که ترس ها و فوبیا ها بر روی ۱۹٫۲ میلیون فرد بالغ در ایالات متحده تاثیر گذار بوده است.
این ترس ها معمولا در طول دوران کودکی و یا نوجوانی بروز می کنند و تا دوران بلوغ ادامه دارد. همچنین تاثیر این ترس ها بر روی زنان، دو برابر بیشتر از مردان است.
در مورد توضیح اینکه چرا ترس ها گسترش می یابند، مطالعات و استدلال های متعددی صورت گرفته است که نظریه های رفتاری و تکاملی یکی از این موارد می باشد.
صرف نظر از عامل ایجاد، ترس عبارت از شرایط قابل درمانی می باشد که با استفاده از تکنیک های شناختی و رفتاری و یا تجویز دارو، می تواند به حداقل رسانده شود یا حتی به صورت کامل از بین برود.
ما از چه چیزی می ترسیم؟
میزان شیوع ترس ها در حد قابل توجهی بالا می باشد، ولی بیشترین ترس افراد، دقیقا از چه مواردی می باشد؟ آیا ترسی وجود دارد که رایج تر از بقیه ترس ها باشد؟
ترس های بیان شده در زیر، رایج ترین موضوعات و یا موقعیت هایی هستند که منجر به ترس ها و علائم مشخص، همانند سرگیجه، تهوع ، و تنگی نفس می شوند.
در برخی موارد، این علائم بر مبنای میزان حملات مزمنی که دارند، دسته بندی می شوند.
معمولا این ترس های رایج شامل محیط، حیوانات، ترس از تزریق و خون، و همچنین موقعیت های خاص می باشد.
شناخت و استفاده از قانون جذب در زندگی
معنویات
جذب, زندگی, قانون جذب, کارایی قانون جذب
بدون دیدگاه
قانون جذب، چه نسبت به آن مطلع باشید یا نباشید، در زندگی شما تاثیر می گذارد و توضیح می دهد که چرا شما چیز هایی را در زندگی تان جذب…
بیش تر بخوانید
آراچنو فوبیا
آراچنو فوبیا عبارت از ترس از عنکبوت ها و تنندگان دیگر می باشد.
این ترس کاملا شایع می باشد، و بر روی یک نفر از هر سه زن، و یک نفر از هر چهار مرد تاثیر گذار است.
دیدن یک عنکبوت می تواند منجر به تحریک واکنش ترسناکی شود، ولی در برخی موارد، فقط یک عکس ساده از عنکبوت و یا حتی فکر کردن در مورد عنکبوت می تواند منجر به ترس و یا درد طاقت فرسایی شود.
دلیل اینکه افراد زیادی از عنکبوت می ترسند، چیست؟
در حالی که تخمین زده شده است که ۳۵۰۰۰ نوع عنکبوت متفاوت وجود دارد، فقط چند مورد محدود از آنها برای انسان خطرناک می باشد.
یکی از رایج ترین توضیحات و استدلال ها برای ترس از این حیوان و حیوانات مشابه آن، این مورد می باشد که یک موجودی شبیه به این حیوانات، یک تهدید بزرگی برای گذشتگان ما بوده است که از دانش پزشکی و ابزارهای تکنولوژیکی مناسبی برای شناسایی صدمات مربوط به حیوانات و حشره ها، محروم بوده اند.
در نتیجه، یک سیر تکاملی منجر به ایجاد زمینه ای برای ترس از این موجودات شده است.
مار هراسی
اوفیدو فوبیا یا مار هراسی، عبارت از ترس از مارها می باشد. این ترس شیوع بسیار بالایی دارد و در اغلب موارد به دلیل فرآیند تحولی، تجارب شخصی و تاثیرات فرهنگی ایجاد می شود.
برخی از افراد استدلال کرده اند که به دلیل اینکه مارها در برخی مواقع زهر دار می باشند، و گذشتگان ما سعی می کردند تا از این خطرات اجتناب کنند تا احتمال زنده ماندن و ادامه داشتن نسل شان را افزایش دهند.
با این وجود، در یک مطالعه صورت گرفته بر روی ۳۵ نفر که از مار می ترسیدند، محققان نتیجه گیری کردند که تا به حال فقط سه مورد از این افراد دچار مار گزیدگی شده اند.
در حقیقت، بیشتر شرکت کنندگان یک تجربه محدودی در رابطه با مارها داشتند و یا هیچ تجربه ای در این زمینه نداشته بودند.
نظریه دیگری بیان می دارد که ترس از مارها و حیوانات مشابه می تواند به دلیل ترس درونی از بیماری و یا آلوده شدن باشد.
مطالعات نشان داده است که این حیوانات در نتیجه واکنش های بیزاری تحریک می شوند، و این دلیل علت رایج تر بودن ترس از مارها، نسبت به ترس از حیوانات خطرناکی همانند شیر ها و خرس ها را نشان می دهد.
مرکز روانشناسی و روانپزشکی مگاروان
مشاوره طلاق رایگان
مشاور کودک خوب
مشاوره تلفنی فوری
مشکلات جنسی زناشویی
اختلال روانی شخصیت
اعتیاد مواد مخدر اینترنت
روانپزشک خوب
ارتفاع هراسی
ارتفاع هراسی عبارت از ترس از ارتفاعات می باشد و تخمین زده شده است که بر روی ۲۳ میلیون نفر از افراد بالغ تاثیر گذار است. این ترس می تواند منجر به حملات اضطرابی و اجتناب از ارتفاعات بالا شود. افرادی که از این ترس رنج می برند، از رفتن به مکان های مرتفع همانند پل ها، برج ها و ساختمان های بلند اجتناب می کنند.
هر چند که در برخی موارد این ترس از ارتفاع می تواند در نتیجه تجربه آسیب زایی ایجاد شود، ولی طرز تفکر امروزی بیان می دارد که این ترس می تواند در نتیجه محیط هایی ایجاد شود که افتادن از یک ارتفاع بالا در آن محیط، منجر به خسارت های مهمی برای فرد شود. هر چند که یک مقدار ترس در مواجهه با ارتفاعات یک امر عادی می باشد، ولی فوبیا یا ترس از ارتفاع می تواند عبارت از ترس شدیدی باشدکه می تواند در نتیجه حملات مزمن و یا رفتار های اجتنابی ایجاد شود.
ترس از هواپیما
ترس از هواپیما، یا ترس از پرواز، تقریبا در ۸ میلیون نفر بزگسال ایالات متحده وجود دارد، در حالی که واقعیت این است که تصادفات هوایی به ندرت صورت می گیرند.
تقریبا یک نفر از هر سه نفر، تا حدودی از پرواز می ترسد.
برخی از علائم رایج مربوط به این ترس شامل لرزش، ضربان قلب سریع و ترس از بهم خوردن می باشد.
در برخی مواقع ترس از پرواز باعث می شود که افراد کلا از پرواز اجتناب کنند. در اغلب موارد، این ترس از طریق روش درمانی در معرض گذاری درمان می شود، که طی آن فرد درمانجو به آرامی و به طور پیشرونده، در معرض پرواز قرار می گیرد.
افراد می توانند درمان را از طریق تجسم خودشان در یک هواپیما شروع کنند و بعد از آن به تدریج در یک هواپیما بنشینند و در نهایت در یک پرواز بنشینند.
رزرو وقت روانپزشک و روانشناس (مشاوره رایگان)
ترس از بیماری و یا دارو
سینو فوبیا، یا ترس از داروها، در اغلب موارد مربوط به افراد خاصی می باشد که یک تجربه شخصی خاصی را از گاز گرفتگی سگ در دوران کودکی شان دارند.
این شرایط می تواند به صورت کاملی درمان شوند و یا می تواند منجر به واکنش های ترسناکی شود که تا دوران بزرگسالی ادامه می یابد.
این ترس خاص می تواند کاملا رایج باشد.
برخی از تخمین ها نشانگر این است که ۳۶ درصد از افرادی که به دلیل یک ترس خاصی به درمان مراجعه می کنند، ترس شدیدی از سگ دارند.
این فوبیا فقط یک عامل بازدارنده ساده از حیوانات وابسته به خانواده سگ ها نیست؛ بلکه یک ترس نامعقول و بیش از حدی است که می تواند تاثیرات قابل توجهی را بر روی زندگی و عملکرد فرد بگذارد.
برای مثال، شخصی که این فوبیا را دارد، ممکن است احساس کند که توانایی مناسب برای پیاده روی در یک خیابان را ندارد، به دلیل اینکه آنها می دانند که یک سگ در آن اطراف زندگی می کند.
این اجتناب می تواند بر روی توانایی فرد در عملکرد زندگی روزمره تاثیر بگذارد و رفتن به کار، مدرسه و جاهای دیگر بیرون از خانه را برای فرد مشکل سازد.
رعد و برق هراسی
رعد و برق هراسی، یک ترس از غرش کردن (رعد) و صاعقه زدن (برق) می باشد. افرادی که این فوبیا را دارند، یک احساس ترسی دارند که در هنگام مواجه با چنین پدیده های آب و هوایی ایجاد می شود.
علائم مربوط به رعد و برق هراسی، در اغلب موارد شبیه به فوبیا های دیگر می باشد و شامل لرزش، ضربان قلب شدیدی و نفس نفس زدن فرد می شود.
در طول طوفان مربوط به غرش کردن و صاعقه زدن، افرادی که چنین انحرافی را دارند می توانند به زیر پناهگاه بروند و خودشان را از حوادث آب و هوایی همانند گم شدن در زیر آوار و یا غرق شدن در یک حمام بسته دور نگه دارند.
همچنین افرادی که این فوبیا را دارند، تمایل دارند تا شناخت بیشتری را نسبت به وضعیت های آب و هوایی داشته باشند.
این امکان وجود دارد که آنها هر روزه بخش قابل توجهی از وقت خود را صرف پیگیری وضعیت آب و هوایی محلی و ملی بکنند تا نسبت به وقوع احتمالی طوفان ها و نوع آنها مطلع باشند.
در برخی موارد، این فوبیا حتی می تواند به هراس از مکان های باز یا اگورا فوبیا هم منتهی شود که در آن وضعیت، افراد از برخورد با روشنایی و یا رعد و برق های که در نتیجه آن نمی توانند خانه های خودشان را ترک کنند، هراس دارند.
تریپانو فوبیا
تریپانو فوبیا عبارت از ترس از تزریقات می باشد و شرایطی است که برخی مواقع منجر به اجتناب افراد از درمان بالینی و پزشک ها می شود.
همانند بیشتر فوبیا ها، این ترس در اغلب موارد بدون تهدید می باشد، چرا که افراد از موارد و موقعیت های تحریک کننده آن اجتناب می کنند. تخمین ها نشان می دهد که در حدود ۱۰ درصد از مردم ایالات متحده، تحت ترس این نوع از فوبیا قرار دارند.
وقتی که افراد دارای چنین ترسی باشند و مجبور می شوند که تزریقی داشته باشند، ممکن است که احساس ترس بیش از حدی داشته باشند و ضربان قلب بالا منجر به افزایش ترس آنها می شود.
حتی برخی از افراد حین تزریق می میرند.
به دلیل اینکه این ترس می تواند منجر به ایجاد ناراحتی شود، افراد دارای چنین ترسی، حتی در شرایطی که ناراحتی دندانی و یا پزشکی خاصی داشته باشند که نیاز به کمک دارد، بعضی مواقع از پزشک ها، دندان پزشک ها و سایر متخصصان بالینی دوری می کنند.
فوبیای اجتماعی (انحراف اضطراب اجتماعی)
فوبیای اجتماعی شامل ترس از موقعیت های اجتماعی می باشد و می تواند منجر به ناتوانی کامل فرد شود. در بیشتر موارد، این فوبیا می تواند به حدی شدت داشته باشد که افراد از حوادث، مکان ها و یا افرادی که احتمالا منجر به تحریک یک حمله اضطرابی می شوند، اجتناب کنند.
افراد دارای چنین فوبیایی، از دیده شدن و یا مورد اهانت قرار گرفتن از طرف سایر افراد، ترس دارند. حتی در حالت عادی، وظایف روزمره همانند خوردن غذا هم می تواند منجر به ایجاد اضطراب در وی شود.
انجمن روان پزشکی آمریکا گزارش داده است که اغلب فوبیاهای اجتماعی در صورت درمان نشدن، می توانند تا دوره بلوغ ادامه پیدا کند و حتی در کل زندگی فرد ادامه باقی بماند.
رایج ترین نوع از فوبیا، عبارت از ترس از سخنرانی عمومی می باشد. در برخی موارد، فوبیاهای اجتماعی منجر به ترس افراد از موقعیت های اجتماعی، همانند مدرسه و کار، می شوند که می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای را بر روی بهزیستی و عملکرد وی داشته باشد.
اگرو فوبیا
اگرو فوبیا یا هراس از مکان های باز، شامل ترس از تنها بودن در موقعیت و یا مکانی می باشد که فرار از آنجا به سختی امکان پذیر است.
این نوع از فوبیا شامل ترس از مکان های شلوغ، مکان های باز و یا موقعیت هایی می باشد که احتمال تحریک و ایجاد حملات یا ترس های ناگهانی در آنجا وجود دارد.
افراد دارای اگرو فوبیا از این موقعیت های ایجاد ترس اجتناب خواهند کرد، و در برخی مواقع، کلا بیرون از خانه نخواهند رفت.
تقریبا یک – سوم از افراد دارای اختلال مزمن، دچار اگرو فوبیا می شوند.
معمولا اگرو فوبیا در اوخر دوران نوجوانی و میانه های دهه سوم زندگی ایجاد می شود. انجمن روان پزشکی آمریکا گزارش کرده است که دو – سوم از افراد دارای اگرو فوبیا را زنان تشکیل می دهند.
در اغلب موارد، این انحراف در نتیجه یک درد مزمن خود انگیخته و پیش بینی نشده ایجاد می شود که می تواند منجر به اضطراب و سایر اتفاقات منجر شود.
آلودگی هراسی
میزو فوبیا یا آلودگی هراسی عبارت از ترس بیش از حد از میکروب ها و کثیفی ها می باشد، و می تواند باعث شود که افراد بیش از حد به دنبال تمیزی باشند، دست خودشان را به صورت وسواسی بشویند، و حتی از موقعیت هایی که در آن آلودگی وجود دارد، دوری کنند.
در برخی موارد، این فوبیا می تواند منجر به اختلال وسواس فکری و عملی شود.
همچنین این فوبیای غالب، در افرادی ایجاد می شود که یک ارتباط فیزیکی با افرادی دارند که هیچ ترسی از آلودگی ندارند، از مواد ضد عفونی کننده بیش از حد استفاده می کنند، و اشتیاق بیش از حدی به پیگیری اخبار رسانه ها در مورد شیوع بیماری ها دارند.
همچنین افرادی که چنین ترسی را دارند از مکان هایی که میکروب در آن وجود داشته باشد، همانند اداره های پزشکی، هواپیماها، مدارس و آزمایشگاه ها دوری می کنند.
توصیه ای برای بهتر شدن
فوبیاها یکی از رایج ترین اختلالات روان پزشکی می باشند و می تواند اختلال قابل توجهی را در عملکرد و بهزیستی فرد به دنبال داشته باشد. خوشبختانه، روش های درمانی امن و تاثیر گذار در دسترس می باشند که شامل روان درمانی و تجویز دارو، و یا ترکیبی از این دو مورد هستند.
روش درمان مناسب، بستگی به عوامل متنوعی دارد که شامل علائم و شدت فوبیا می باشد؛ همچنین بهترین روش مشورت با یک پزشک و یا درمانگر می باشد تا فرد درمانجو بتواند از یک برنامه درمانی استفاده کند که برای موقعیت خاص وی مناسب و تاثیر گذار باشد.